Izrael widziany inaczej
Geozeta nr 7
artykuł czytany
65916
razy
Podróżując po różnych krajach zawsze szukamy czegoś nadzwyczajnego i unikalnego co potwierdzało by słuszność podjętego przez nas celu wyprawy turystycznej. Kierujemy zazwyczaj swą uwagę na piękno natury oraz na obiekty związane z kulturą i cywilizacją danego narodu. Doszukujemy się historycznych związków między tymi elementami.
Dziedzictwo historyczne
Izrael niewątpliwie należy do tych nielicznych państw, gdzie na niewielkiej powierzchni, znajdujemy wiele elementów niepowtarzalnych w skali Ziemi. Tu, bardzo mocno historia ludzka wiąże się zarówno z położeniem geograficznym, jak i warunkami klimatycznymi i geologicznymi. Przez tysiące lat to środowisko naturalne było stymulatorem myśli ludzkiej, a tym samym cywilizacji i kultury.
Po przejechaniu około 1500 km po drogach tego kraju zacząłem inaczej niż dotychczas na niego patrzeć i go oceniać. Kraj w pełni europejski, a jednocześnie korzeniami swymi tkwiący głęboko w czasach biblijnych i przeuroczych zakątkach wielkiej natury. Z tych względów w artykule wyeksponowałem te zagadnienia, które na co dzień umykają uwadze większości osób przybywających do Izraela. Wybierając się do Izraela, jako pielgrzym do Ziemi Świętej czy jako turysta, musimy wiedzieć o tym, że ten kraj to nie tylko:
- Ziemia Obiecana dla milionów Żydów żyjących jeszcze w diasporze, jak i mieszkających w swej ojczyźnie,
- Ziemia Święta dla chrześcijan wszystkich obrządków,
- Ziemia, z której Mahomet wyruszył na Al. Burak`u - uskrzydlonym koniu o twarzy kobiety, w drogę do Nieba, gdzie zostały mu ujawnione wszystkie przekazania islamu,
- Światowe Centrum Bahaizmu (Hajfa) - religii wywodzącej się z islamskiego ruchu mistycznego, której założycielem był prorok Baha Allaha (Wspaniałość Boga),
To również unikalny skrawek naszej Ziemi, gdzie na powierzchni zaledwie 20700 km2 - czyli prawie równej terytorialnie powierzchni województwa podlaskiego (20180 km2), spotykamy się z krańcowo różnymi fenomenami przyrody, zabytkami wielu kultur i działalności człowieka z przeszło kilku tysięcy lat oraz podwalinami współczesnej cywilizacji.
Będąc już w Izraelu, musimy uwzględnić w planach turystycznych również terytoria Autonomii Palestyńskiej na Zachodnim Brzegu Jordanu. Tereny te bowiem stanowią z punktu widzenia geograficznego, jak i historycznego, integralną całość z terytorium Izraela. Na tych ziemiach znajduje się niezliczenie wiele zabytków historycznych i ponad 3 tys. stanowisk archeologicznych. Tu w Dolinie Jordanu (Ubedija) odkryto kości przodka rodu ludzkiego, liczącego sobie około 1,4 mln lat - najstarsze ze znalezionych kiedykolwiek poza Afryką. W jaskiniach Galilei odkopano wiele szkieletów ludzkich sprzed 40-90 tys. jat będących jedynym na świecie dowodem bezpośredniej styczności neandertalczyka z nowym gatunkiem człowieka homo sapiens. Przed kilku laty w jaskini Amud nad Morzem Martwym natrafiono na szczątki szkieletu 10-cio miesięcznego dziecka - datowane na około 50 tys. lat. Cechy anatomiczne wskazują na neandertalskie pochodzenie tego niemowlaka.
Patrząc chronologicznie na bieg dziejów tych ziem, to mamy tu pozostałości epoki kamienia (np. En Avdat, Telles-Sultan czy Wadi Khareitun), epoki chalkolitycznej (np. Arad, Megiddo czy Jerozolima), epoki żelaza (Beer Szewa, Dolina Cedronu w Jerozolimie) oraz okresów: kananejskiego, izraelskiego, babilońsko-perskiego, hellenistycznego, rzymskiego, bizantyjskiego, arabskiego, wypraw krzyżowych, mameluckiego i tureckiego, który trwał od 1516 r. do 1917 r. Każdy z tych okresów pozostawił tu swe ślady, bowiem ten region ze względu na swe położenie geograficzne, był przedmiotem ciągłych podbojów oraz przemieszczania się wielu ludów o różnorodnych kulturach. Na tych ziemiach są pozostałości najstarszej w historii ludzkiej cywilizacji miejskiej w Jerycho (ok. 10 tys. lat) oraz najstarszej kopalni i huty miedzi w Timnie (ok. 6 tys. lat). Przez te tereny przebiegała jedyna droga lądowa łącząca od kilku milionów lat dwa kontynenty - Afrykę i Eurazję. Tędy wiła się słynna Via Maris łącząca dwie wielkie cywilizacje starożytności - Egipt i Mezopotamię.
Biorąc powyższe pod uwagę warto trochę czasu poświęcić na zwiedzenie chociaż kilku z około dwudziestu dużych muzeów gromadzących zbiory archeologiczne, etnograficzne, sztuki żydowskiej, arabskiej i bliskowschodniej. Wśród nich godne polecenia jest Muzeum Rockefellera gromadzące największe i najwspanialsze zbiory Orientu, a także Muzeum Izraela, w którym możemy podziwiać słynne zwoje z Qumram oraz kultową sztukę żydowską. Nie można pominąć muzeum Diaspory przedstawiającego historię narodu żydowskiego we wszystkich krajach świata - w tym i w Polsce oraz Yad Vashem - najważniejszego w Izraelu pomnika Holocaustu. Największe muzea koncentrują się w Tel Awiwie, Jerozolimie, Hajfie i Beer Szewie. Jeżdżąc po Izraelu, a jest tam około 3 tys. bardzo dobrych dróg, ze zdziwieniem stwierdzimy, że prawie w każdym mieście czy osiedlu rolniczym znajduje się jakieś muzeum, w którym są gromadzone różne pamiątki historyczne i archeologiczne z danego rejonu. Na terenie Izraela bez przerwy działają liczne ekspedycje archeologiczne izraelskie i zagraniczne.
Przeczytaj podobne artykuły