artykuł czytany 1990 razy

Wiele o miejscowych tradycjach dowiemy się zwiedzając Čičmany - wieś słynącą z oryginalnego drewnianego budownictwa, centrum ludowego rękodzieła i folkloru. Jadąc z Rajeckich Teplic w kierunku Prievidzy tuż za Fačkovem skręcamy w prawo. Po kilku minutach przywita nas kilka rzędów starych, drewnianych domów malowniczo usytuowanych w wąwozie Rajčanki. Brunatne bale ścian od wieków zdobi się tu białym ornamentem w postaci figur geometrycznych, rzymskich cyfr i ślimacznic. W 1921 roku wielki pożar całkiem strawił 64 takie chaty. Społeczność wsi odbudowała wszystkie domostwa i postawiła wiele nowych. Obecnie sioło liczy 144 stylowe chałupy postawione w latach 1921 - 1924. W dwóch domach ocalałych z pożaru urządzono muzeum, gdzie eksponuje się oryginalne wyposażenie domostw z przełomu XIX i XX wieku. Oglądając posażne skrzynie, kołowrotki, kołyski i wiejskie piece słuchamy przewodniczki. Opowiada o ludowych strojach, o poezji ludowej, wiejskich grajkach, wypasie owiec i rękodzielnictwie. Region słynie z wyrobu babików - kukieł, którego jedynym materiałem są wysuszone liście otaczające kukurydziany kaczan. Wstęp 20 koron. (Informacja i kontakt: www.cicmany.viapvt.sk)

* * *

W sobotni majowy wieczór dolina Rajčanki wypełniła się muzyką. Cały kurort rozbrzmiewał dźwiękami cymbałów, skocznymi motywami country, słowackim folkiem i tęsknymi balladami rodem z Panonii. Siedliśmy na godzinkę w ogrodzie Restauracji Marko i zostaliśmy do północy. Dwie gitary i banjo w rękach trojga muzyków amatorów, trochę wina, piwa, palinki oraz kawałek posadzki. Żadnej estrady, żadnych wzmacniaczy. Kto nigdy dotąd nie pląsał tak, jak zdobywcy Dzikiego Zachodu, mógł się tu tego nauczyć. O dziwo, większość tekstów znanych standardów country śpiewano po słowacku. W tym samym czasie można było posłuchać koncertu harfisty (Tibor Kovac), który w kawiarni kompleksu termalnego Afrodyta grał utwory Czajkowskiego. W każdy weekendowy wieczór kuracjuszom i turystom proponuje się zarówno muzykę rozrywkową, jak i bardziej ambitną.

* * *

Lurdzka woda. Woda ze źródełka św. Franciszka znanego od setek lat zawierająca wapń i magnez. "Leczy serce, kości i duszę" - jak czytamy u jednego z pięciu ujęć zdroju. Codziennie, bez względu na porę roku, krzepią się nią setki ludzi. Podczas pielgrzymek dziesiątki tysięcy. Obok źródła postawiono kapliczkę zwaną Lurdzką (1921), w której eksponuje się tabliczki wotywne uzdrowionych. Trafimy tam łatwo ze Słowackiego Betlejem (w Rajeckiej Lesnej) idąc kilkaset metrów oznakowanym szlakiem.

Šupole. To liście otulające kukurydziany kaczan. Od dawien dawna praktycznie wykorzystywane. Wypełniano nimi wnętrza sienników, wiązano wysuszone liście tytoniu, robiono z nich ozdoby. Prawdziwymi dziełami sztuki ludowej są wykonywane na Słowacji šupolienky. To kukiełki, lale, figurki, babiky, maskotki, których jedynym tworzywem jest šupole. Obok pasterskich dzwoneczków, wielkanocnych korbaczy, drewnianych fujarek i haftowanych serwetek eksponuje się je podczas corocznego festiwalu w Čičmanach.

Čičmanske Leto. Cykl imprez folklorystycznych organizowanych podczas letnich weekendów w Čičmanach. Za każdym razem zapraszani są tu inni twórcy, muzykanci, rękodzielnicy, przedstawiciele wymierających profesji. Dmą w szałamaje, trombity i piszczałki, na naszych oczach warzą ser, wyrabiają garnki, beczki i šupolienky. Śpiewają, tańczą i dowcipkują. Na stołach pojawiają się specjały regionalnej kuchni, przetwory, domowe wina i nalewki.

...kolorów. Setek odcieni kwietniowo - majowej zieleni i wielobarwnego kwiecia na nadrzecznych łąkach widzianych z wierzchołków Małaj Fatry. Całej gamy jesiennych barw lasu liściastego (od jasnego złota po ponury brąz) na zboczach obu pasm górskich towarzyszących Rajčance. Misternie zdobionej szarfy na sukni kukiełki wykonanej z kukurydzianych liści.

...dźwięków. Porannego bicia dziesiątków kościelnych dzwonów niosącego się poprzez zamgloną Rajecką Dolinę. Pasterskich dzwoneczków pobrzękujących na łagodnych zboczach Sułowskich Wierchów. Harfy w stylowych wnętrzach kawiarni kompleksu termalnego Afrodyta i cymbałów ustawionych na tarasie koliby Rybacka Baszta. Entuzjastycznych uniesień kibiców hokeja na lodzie dochodzących z piwiarń, gdy na mistrzostwach świata Słowacy strzelają gola Czechom.

Strona:  « poprzednia  1  2  3  [4]  5  następna »