Szkockie klimaty

Geozeta nr 2

artykuł czytany 4736 razy

Failte gu Sgire an Eilein Sgitheanaich agus Loch Aillse... Dla odwiedzającego region Skye and Lochalsh taki powitalny znak może być pierwszym spotkaniem z językiem gaelickim. Wystarczy spędzić tu lub na jakiejkolwiek ze szkockich Wysp Zachodnich kilka minut, żeby przekonać się, że jest to język wciąż żywy. Język gaelski (Gaidhlig, wym. "gallik"; ang: Gaelic;) jest jednym z czterech obecnie używanych języków celtyckich (pozostałe to: irlandzki, walijski i bretoński).

Szkocka odmiana gaelskiego - gaelicki, najbardziej spokrewniona jest z irlandzkim. To właśnie z Irlandii (z regionu Gaidhleil) przybyli do Szkocji Celtowie ok. III w. p.n.e.

Losy tego języka miały przebieg wręcz dramatyczny. Między V a XII w.n.e. gaelicki osiągnął swój rozkwit i mówiła nim większość ludności zamieszkującej Szkocję (wówczas jeszcze niezależne królestwo). Po tym okresie, wraz ze stopniowym zasiedlaniem wschodniego wybrzeża Szkocji przez wpływowych, angielskich i flamandzkich kupców, zaczęto skutecznie tępić posługiwanie się tym językiem. Gaelickojęzyczna ludność utożsamiana z buntowniczymi, szkockimi góralami, poddana była silny represjom ze strony rządów angielskich, szczególnie po unii z Anglią (1707 r.). Na początku XIX w. podjęto próby ratowania języka gaelickiego przed wyginięciem, jednak ustawa edukacyjna z 1872 r. całkowicie je ignorowała. Dzieci używające tego języka w szkole były surowo za to karane.

Obecnie na szczęście czasy się zmieniają. Język gaelicki przeżywa swoisty renesans. Szkoci szacują, że ok. 65 tys. (spośród 5 mln.) mieszkańców Szkocji czynnie używa języka gaelickiego. Mieszkają oni głównie na Wyspach Zachodnich, czyli Hebrydach Wewnętrznych (Wschodnich) i Hebrydach Zewnętrznych (Zachodnich).

Od 1992 roku ludność gaelickojęzyczna ma możliwość wyboru programów telewizyjnych we własnym języku, cieszy się lokalną rozgłośnią radiową oraz prasą w ojczystym języku. Dzieci mogą uczyć się w przedszkolach i szkołach dwujęzycznych. Odwiedzający Szkocję są zasypywani folderami dotyczącymi okazji do obcowania z kulturą szkocką.

Można zapisać się na kurs języka gaelickiego, również wakacyjny. W lokalnych sklepach nie brakuje pamiątek z symbolami Szkocji, niestety czasami tandetnymi.

Zespoły rockowe, wykorzystujące w swym repertuarze elementy dawnej, gaelickiej kultury, zdobywają coraz szerszą publiczność.

Strona:  [1]  2  następna »