Chorwackie abecadło

Geozeta nr 10

artykuł czytany 21122 razy

Zdanie stwierdzające, iż Chorwacja 26 czerwca 1991 roku odzyskała niepodległość kryje w sobie długą historię dziejów tego kraju. Otóż mało kto wie, że Chorwacja stanowiła niezależne królestwo w X i XI wieku. Co więcej, tereny te były zamieszkałe już w VII w. p.n.e. i funkcjonowały jako kolonie greckie. Później, tzn. w I w. p.n.e., obszar został opanowany przez Rzymian, którzy w miastach nad Adriatykiem wznieśli wiele budowli zachowanych do dzisiaj: amfiteatr i świątynia cesarza Augusta w Puli, łuk triumfalny w Rijece czy forum w Zadarze. Od VI wieku ziemie dzisiejszej Chorwacji zaczęły być stopniowo zasiedlane przez Słowian. Po utracie niepodległości w 1102 roku aż do 1918 Chorwacja była zjednoczona unią personalną z Węgrami. W XIX wieku zaczął narastać ruch społeczno-polityczny mający na celu odrodzenie się państwa Słowian południowych. Efektem było przyznanie Chorwacji szerokiej autonomii. Po I wojnie światowej i rozpadzie monarchii Austro-Węgierskiej Chorwacja przystąpiła do nowo utworzonego państwa - Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, które od 1929 roku nosiło nazwę Królestwa Jugosławii. W II wojnie światowej Chorwacja była sprzymierzeńcem faszystowskich Niemiec. W maju 1945 roku została jednakże wyzwolona przez wojska jugosłowiańskie i jeszcze tego samego roku weszła w skład Jugosławii jako republika związkowa. Od zakończenia wojny aż do 1980 roku, czyli do końca swoich dni, Jugosławią rządził urodzony w chorwackiej wsi Josip Broz Tito - twórca tzw. jugosłowiańskiej polityki niezaangażowania, dzięki której kraj nie należał ani do Układu Warszawskiego, ani do RWPG. Związek pięciu republik działał w miarę sprawnie aż do połowy lat 80-tych, kiedy zaczęły narastać tendencje separatystyczne w poszczególnych republikach. Doprowadziło to do ogłoszenia przez Chorwację, w grudniu 1990 roku, samodzielności państwowej, co z kolei spowodowało podjęcie akcji zbrojnej przez wojska serbskie. Mimo, iż formalne wystąpienie Chorwacji ze związku z Serbią nastąpiło w czerwcu 1991 roku, to działania wojenne trwały aż do 1995 roku i pochłonęły 25 tysięcy ofiar.

W Chorwacji najbardziej popularnymi piwami, bezalkoholowymi oczywiście, są Karlowacko i Ożujsko. Pierwsze z nich jest produkowane, jak sama nazwa wskazuje, w Karlowacu, drugie zaś warzone jest w stołecznym browarze. Karlowacko posiada smak podobny do naszych rodzimych piw jasnych, pełnych i bezalkoholowych, Ożujsko zaś ma cierpki smak. Dlatego też większości z nas bardziej smakowało Karlowacko, zaś chorwackim studentom, którzy w większości pochodzili z Zagrzebia, Ożujsko. Popularniejszym trunkiem jest jednak wino. Ciekawym jest fakt, że wino jest tu spożywane przeważnie dopiero po wymieszaniu z wodą. Jest dostępne w butelkach różnej wielkości - od standardowego 0,7 l aż do poważnie wyglądających pięciolitrowych butli. Innym popularnym trunkiem, ale już nie tylko w Chorwacji lecz również w całym regionie bałkańskim, jest wódka rakija.

W Chorwacji jest obecnie ustanowionych osiem parków narodowych znajdujących się wyłącznie w Górach Dynarskich, na wybrzeżu oraz na wyspach. My podczas swojej podróży po Chorwacji mieliśmy możliwość odwiedzenia połowy z nich. Każdy chroni odmienną osobliwość przyrody, każdy ma swój urok i pozostawia niezapomniane wrażenie. Park Narodowy Jezior Plitwickich wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO zachwyca malowniczością szesnastu jezior, oddzielonych od siebie naturalnymi groblami. Różnica poziomów pomiędzy jeziorami sprawia, że tworzą się kaskady wodne oraz wodospady, które zamarzają zimą tworząc gigantyczne sople lodu. Szlaki turystyczne stanowią kładki zbudowane z drewna, które miejscami poprowadzono przez środek jeziora nad zielonkawą wodą. Park Narodowy Krka chroni kanion rzeki Krka z horyzontalnym przebiegiem warstw skalnych na pionowych zboczach jaru. Park Narodowy Kornati urzeka swoją niedostępnością i ciągłą zmianą widoków, gdyż chroni archipelag wysp. Płynąc łodzią pomiędzy wyspami cały czas obserwuje się inne krajobrazy. Miejscami obserwować można skalisty klif, za chwilę zaś kamienisty brzeg, a na dwóch wyspach zobaczyć można nawet piasek. Ludzie, którzy mieszkali na Kornati w momencie utworzenia Parku, mogą mieszkać tam dalej, nie mogą wznosić jednakże nowych budowli. Nocleg na wyspie w pensjonacie, w naprawdę mało komfortowych warunkach, kosztuje ponad 400 złotych. Ostatnim parkiem jaki udało nam się zwiedzić był Park Narodowy Paklenica w Górach Dynarskich, który jest znakomitym terenem dla skałkowców. Urocze są miejsca, gdzie góry sąsiadują bezpośrednio z morzem.

Istnieje wiele przyczyn podawanych jako powód rozpadu byłej Jugosławii. Jedni historycy i politolodzy mówią o przyczynach gospodarczych, inni o nieporozumieniach wśród narodów stanowiących państwo jugosłowiańskie, a jeszcze inni o zbytniej hegemonii Serbii w stosunku do innych republik związkowych. Zapewne wszystko po części złożyło się na proces rozpadu. Nie bez znaczenia pozostają również waśnie na tle religijnym. Jak już wcześniej zostało napisane w Chorwacji przewagę stanowi ludność wyznania rzymsko-katolickiego. W byłej Jugosławii jednak aż trzy religie były dominujące - prawosławie, katolicyzm i islam. Warto wspomnieć, iż obecnie taki podział wierzących występuje w niejednolitej narodowościowo Bośni i Hercegowinie. Kraj ten może w przyszłości okazać się znowu punktem zapalnym kolejnych starć. Drugi sąsiad Chorwacji - Jugosławia nadal nie stanowi jednolitego państwa, gdyż składa się z czterech regionów związkowych - Serbii, Kosowa, Czarnogóry i Wojwodiny. Jak wygląda kwestia Albańczyków w Kosowie mieliśmy okazję dowiedzieć się nie tak dawno z telewizji, gdzie pokazywano działania wojenne. Co jakiś czas mamy okazję usłyszeć o postulatach mniejszości węgierskiej w Wojwodinie oraz o coraz większych ustępstwach Serbii wobec Czarnogóry w zamian za możliwość dostępu do morza. Sytuacja w obydwu krajach sąsiedzkich Chorwacji wydaje się być jeszcze nie do końca uregulowana.

Kwestia mniejszości serbskiej w Chorwacji to jeden z wielu problemów, przed którymi stoi ta młoda republika. W okresie trwania federacji jugosłowiańskiej ludzie osiedlali się na terenach, które uważali za korzystne dla osadnictwa. Jednakże po wybuchu wojny i ogłoszeniu niepodległości przez Chorwację, okazało się, że jej tereny zamieszkuje znaczna grupa Serbów. W czasie walk ostrzeliwano domy i wysadzano je w powietrze. Spowodowało to masowe ucieczki ludności serbskiej, pozostawiającej czasami cały swój dobytek, do nowo powstałej Jugosławii. Do dzisiaj istnieje ogromna ilość opuszczonych wiosek, w których stoją ładne murowane domki bez szyb w oknach. Przedstawia to naprawdę smutny widok, spotęgowany otaczającą spaloną roślinnością krzaczastą. Międzynarodowe organizacje włączają się obecnie w program powrotu Serbów do opuszczonych osad. Podobne deklaracje ogłasza i próbuje wprowadzać w czyn rząd chorwacki. Pierwsze efekty już są powoli widoczne - w niektórych oknach, za szybami, można ujrzeć białe firanki i usłyszeć krzyk dzieci na podwórku. Jednakże czas pokaże, kiedy wszystkie domy się zapełnią i stosunki między sąsiedzkie wrócą do normy.

Rejonem, który w największym stopniu przyciąga zagranicznych turystów do Chorwacji, w celu letniego wypoczynku, jest oczywiście wybrzeże Morza Adriatyckiego. Śródziemnomorski klimat, wspaniałe dalmatyńskie wybrzeże, góry wyrastające wprost z morza oraz niezliczona ilość zabytków przyciągają tłumy w okresie wakacyjnym. Z całą pewnością w Chorwacji jest dużo więcej ciekawych miejsc, o których można przeczytać w wydawanych coraz liczniej przewodnikach. W drugiej połowie XX wieku turyści przyjeżdżający licznie do byłej Jugosławii, przybywali głównie do Chorwacji. Jednakże w czasie starć na początku lat 90-tych liczba odwiedzających ten region Europy drastycznie zmalała. Obecnie, z roku na rok, notowana jest coraz większa liczba Europejczyków zażywająca słonecznych i morskich kąpieli na kamienistych plażach Chorwacji. Niestety, do stanu z lat 80-tych jest jeszcze długa droga. Ciekawostką jest, iż w ostatnim roku znacznie zwiększyła się liczba turystów z Polski, co zostało zauważone przez chorwacki rząd. Dlatego też planowane jest otwarcie biura w Warszawie, promującego urlop pod chorwackim niebem. Jest to z pewnością alternatywa tańszego spędzenia wakacji, niż wyjazd do innego śródziemnomorskiego państwa typu Włochy, Hiszpania czy Grecja.

Nauka na uniwersytecie jest bezpłatna, wnosi się jedynie opłatę roczną w wysokości około 60 złotych. W Chorwacji istnieje możliwość studiowania na czterech uniwersytetach znajdujących się w czterech głównych miastach kraju. Uniwersytet w Zagrzebiu jest największy - studiuje na nim około 60 tys. osób. Ciekawie jest rozwiązana kwestia wyżywienia studentów. Otóż każdy student posiada możliwość kupowania naprawdę smacznych posiłków w stołówkach uniwersyteckich za ź wartoúci, a resztę refunduje państwo. Stołówki znajdują się w centrum miasta, jak również na terenach campusów uniwersyteckich. Studenci mają do wyboru typowo obiadowe jedzenie oraz różnego rodzaju dania barowe jak pizza czy hamburger. Słowa opisu wymaga również wygląd samego campusu. Są to typowe miasteczka akademickie z kawiarnią, radiowęzłem, kinem, sklepem oraz z kilkoma budynkami mieszkalnymi, w których studenci mają do dyspozycji przestronne pokoje.

Strona:  « poprzednia  1  2  [3]  4  następna »